TECHNOCOAT YÜZEY İŞLEM VE KAPLAMA

AFC Nedir

AFC, anti-friction coating, adından da anlaşılacağı üzere, yüzeyler üzerinde oluşan sürtünmeyi minimum seviyeye indiren ve kayganlık sağlayan yüzey kapamalarıdır.

Amaç hareketli yüzeylerde sürtünme katsayısını olabildiğince düşürerek yüzeye etkiyen dinamik kuvvetin olumsuz ve zarar verici etkilerini azaltmaktır. Şayet çalışan sistemde hız, yağın viskozitesi ve yüzey geometrisi ile oluşturulan yağ filmi, sistemde taşınacak ağırlığı kaldırmada yetersiz kalıyor ise hidrodinamik yağlama şartları sağlanamaz ve yüzey teması kaçınılmaz hale gelir.

AFC Ne İşe Yarar

Temas halinde sürtünen yüzeylerde, Adhezyon (Kaynama aşınması), Abrazyon (Kırılma aşınması), Yorulma (Tekrarlı hareket aşınması), Tribokorozyon (Vibrasyonun sebep olduğu korozyon aşınması), Pitting (Oluklanma aşınması) vb gibi ciddi hasarlanmalar meydana gelebilmektedir.

Rodaj (yeni üretilmiş makine parçalarının birbirine alışması-alıştırılması) esnasında,

Soğuk kalkış (çalışma sonunda durdurulan makine sisteminin belli bir süre sonunda tekrar çalıştırılması) esnasında,

Vibrasyonlu çalışma (yüksek frekansta çalışma) esnasında,

Yüksek ısı ya da yağ kaçması ile meydana gelen yağsız kalma durumlarında,

Çok yüksek yük, düşük ya da orta hızlı çalışan sistemlerde yağ filmi ile yüzeyleri birbirinden verimli bir şekilde ayırarak sürtünme katsayısını düşürebilmek ve hasarlanmaları engelleyebilmek pek de olası değildir.

Bu durumda, AFC (Kuru/kaygan Film Yağlama Kaplama) teknolojisi söz konusu sistemlerde mükemmel sonuçlar ortaya koymaktadır. Yüzeyleri sertleştirmek bu tür durumlarda malzeme kaybını engellememekle beraber, sürtünme ve dolayısı ile enerji kayıplarını azaltmadıkları için kesinlikle çözüm değillerdir.

AFC endüstriyel kaplama uygulamaları “Kuru Film Yağlama” ilkesine dayanarak yüzeyler üzerinde sürtünme katsayısı çok düşük ancak yük dayanımları mükemmel olan çok ince film tabakaları (5-15mikron) meydana getirerek, parça yüzeylerini hem aşınmaya, hem ısının kötü etkilerine, hem korozyona, hem agresif kimyasallara, hem de radyasyon gibi etkilere karşı koruyarak sistemin çok uzun süreler sorunsuz hizmet vermesi için tüm istenen şartları sunar. Aktif katı yağlayıcı malzemeler, karşılıklı hareket esnasında yüzey temasını tamamen engellediğinden ve sürtünmeyi minimize ettiğinden karşılıklı yüzeylerden parça kaybını da neredeyse yok eder.

AFC kaplama kullanılarak verim artışı sağlanmakta olan bazı makine parçaları;

1. Dişliler: Dişliler yapısı gereği çok büyük ve değişken yüklemeler ile karşı karşıya kalabilmektedir. Birçok konvansiyonel sıvı ya da gres türü yağlayıcı tek başlarına dişli üzerinde oluşabilecek hasarlanmaları engelleyememektedir. Özellikler rodajda ve değişken yükler altında problemler ciddi boyutlara ulaşabilmektedir. AFC dişli yüzeyleri üzerinde kayganlık ve koruma sağlayarak aşınma problemlerini inanılmaz ölçüde azaltmaktadır.  Özellikle karıncalanma ve diş dibi aşınmalarında en efektif çözümdür.
2. Pimler ve burçlar: Bu tip elemanlarda yetersiz yağlanma sebebiyle sık sık hasarlanmalar meydana gelmektedir. Genelde pim ya da burç ekipmanlarından biri işleyiş gereği daha yumuşak seçilerek feda edilir. Ancak AFC kaplama yapıldığında sistemdeki yüksek yük ve aşırı aşınmanın olumsuz etkileri hem burç hem pim tarafında ayrı ayrı engellenebilmektedir. Böylece her iki ekipman da korunmaktadır.
3. Zincir elemanları: Zincir yağları tozlu ve kirli ortamda çalışırken çamurlaşarak yağlama özelliklerini büyük oranda kaybederler. AFC kaplamalar kuru yağlama özellikleri ile bu sorunları bertaraf eder.
4. Pistonlar ve yataklar: Parça yüzeylerinde rodaj ve soğuk kalkışlarda oluşabilecek aşırı aşınmalar engellenir. Enerji tasarrufu sağlanır. Sessiz ve uzun ömürlü bir çalışma elde edilir.
5. Valf, valf tapası, kam milleri: Bu gibi sürtünme ve aşınmanın kritik ve sürekli olduğu organlarda emniyetli ve uzun ömürlü bir çalışma sağlar, sürtünme katsayısını düşürerek verimde kayda değer artışlar sağlar.
6. Bağlantı elemanları: Cıvatalar ve saplamaların makine ekipmanlarına kolay montajı ve bakım zamanı geldiğinde demontajı sorunsuz olarak sağlanır. Birçok durumda gerekli ön gerilimin sisteme kazandırılabilmesi için cıvataya verilen döndürme etkisi ile dişlilerde meydana gelebilecek soğuk kaynak ya da cıvata kafası kopması gibi hadiseler, sürtünme katsayısının optimize edilmesi ile önlenir. Benzer olarak, çalışma süresince aşırı ısı ya da korozyon etkisi ile cıvatanın sisteme kaynaması da kaplamanın içerisindeki özel katkılar ile engellenir. Kullanıcı böylece birçok olası problemi sadece AFC kullanımı ile en efektif şekilde engellemiş olur.
7. Yaylar: Helezon ve Disk yaylar çalışırken birbirleri ya da dış ortam ile devamlı sürtünme halindedir. Bu durum çoğunlukla önemsenmez ve göz ardı edilebilir. Şayet bu durum engellenemez ise aşınmalar sonucu parçalarda çatlama ya da küçük kopma gibi hasarlanmalar oluşur. AFC kaplama bu tip düşük frekanslı titreşim ve yüksek yük uygulamalarında oldukça faydalı olabilmektedir.
8. Kayar elemanlar: Bir biri üzerinde kayan lamalar, merkezleme pimleri ya da kilit tipi sürgüler uzun dönemde aşınmalar neticesinde boşluklu ve kasıntılı çalışmaya başlayabilirler. Bu durumun hassas bir şekilde kayıpsız kontrolü güçtür ama imkânsız da değildir. AFC kullanımı ile istenen verim fazlasıyla sağlanabilmektedir.
9. Çok yüksek ya da düşük ısılarda, vakum etkisi altında ve etkili UV ışınlarına maruz hava, askeri ya da uzay araçlarında emniyet değerlerini arttırmak ve sorunsuz servis ömrü sağlayabilmek için AFC kaplamalar kullanılmaktadır.

AFC kaplamalar, Hava, Askeri ya da uzay sektörlerinde kullanılan birçok parça ya da ekipmanın üretim spesifikasyonunda yer almaktadır.